فولاد spk-r در گروه فولادهای spk قرار می گیرد و از انواع فولادهای ابزاری سردکار می باشد. ترکیب شیمیایی این فولاد سبب می شود تا کاربردهای زیادی در صنعت داشته باشد.
فولاد ۱٫۲۴۳۶ یا SPK-R چیست؟
فولاد spk-r یکی از پرکاربردترین‌های فولاد سردکار است. فولاد spk-r از جمله فولادهای پر کربن می باشد که میزان سختی آن بالاتر از فولاد SPK است. بخاطر این سختی بالا این فولاد در صنایع بسیاری کاربرد دارد. وجود عنصر کروم در این فولاد سبب افزایش خواص ضدسایشی آن شده است. ویژگی ضد سایشی فولاد ۱٫۲۴۳۶ را برای قالب‌های برش ورق سیاه و گالوانیزه و ورق استیل مناسب می‌سازد. حضور یک درصد عنصر تنگستن در این فولاد سردکاری آن را بهتر کرده و آن را نشکن می‌کند. بنابراین spk-r نسبت به SPK فولادی بسیار قویتری می باشد. این فولاد دارای بالاترین خواص سایشی را در بین فولادهایی از نوع خود است. همچنین فولاد SPK-R، در زمره یکی از پر استفاده‌ترین فولادهای ابزاری پرآلیاژ یا نورد سرد قرار دارد.
فولاد ۱٫۲۴۳۶ را با نام فولادهای آلیاژی پر کربن نیز می‌شناسند. فولادهای SPK-R طبق استاندارد آلمان، ۱٫۲۴۳۶ نامگذاری شده است و به عنوان یک فولاد سردکار و پرآلیاژ معروف است. میزان سختی آن بیشتر از فولاد SPK است و کابرد بسیار فراوانی در انواع صنایع دارد.
فولاد spk-nL
ویژگی‌های مکانیکی و فیزیکی فولاد spk-nl، سبب شده تا برای ساخت ابزارهایی که نیاز به مقاومت در برابر ضربه و سایش دارند، بسیار مناسب باشد.
عملیات حرارتی فولاد spk-r
فولاد spk-r قبل از همه در دمای ۹۲۰ درجه سلسیوس به مدت ۲۵ دقیقه حرارت دیده و نگه داشته می شوند، پس از اعمال کوئنچ، عملیات برودتی در دمای ۸۰- درجه سلسیوس به مدت ۱۲ و ۱۸ ساعت اعمال خواهد شد. این فولاد به مدت ۲ ساعت پس از عملیات برودتی تحت حرارت ۳۰۰ درجه قرار می گیرد. برای آنالیز ریزساختاری، نمونه های فولادی از محلول موراکامی اچ استفاده می شود.
کاربردهای فولاد spk-r
- ساخت ابزارهای منگنه زنی
- ساخت ابزارهای برش سنگین
- ساخت پانچ ها
- ساخت سنجاق ها
مشخصات و ترکیب شیمیایی spk-r
فولاد spk r یا فولاد ۱٫۲۴۳۶ یکی از انواع گریدهای فولادهای ابزاری سردکار است. ابزار سردکارها به علت دارا بودن کربن بالا، سختی بالایی دارند و شکل‌پذیری آنها کم می باشد. برای ساخت ابزار از این فولادها استفاده می‌شود. این فولادها براساس نوع سرد کردن به چندین دسته یا خانواده تقسیم می‌شوند.
فولاد ۱٫۲۴۳۶ و یا SPK-R به دلیل مقادیر بالای درصد وزنی کروم و کربنی که دارد خاصیت ضد سایشی فوق العاده خوبی ارائه می کند. در میان SPKهای دیگر این فولاد دارای عنصر تنگستن است. تنگستن مقاومت به سایش این فولاد را بالاتر می برد. این مقاوت در تعیین قیمت فولاد spk r با قیمت دیگر فولاد ها کاملاً تفاوت می کند. بنابراین بهتر آن است که روزانه قیمت این فولاد را چک کنیم .
ترکیب شیمیایی spk-r
این فولاد ترکیب شیمیایی شبیه ۱٫۲۰۸۰ دارد. تنها تفاوت فولاد ۱٫۲۴۳۶ به دلیل دارا بودن تنگستن، که عامل مقاومت به سایش مطلوب است و نیز به دلیل دارا بودن عنصر کربن و عنصر کروم بالا، سختی‌پذیری و مقاومت سایشی دارد.
استاندارد آلمانی این فولاد که DIN EN ISO 4957 می باشد بیشینه سختی را درحالت آنیل ۲۵۵HBW تعیین کرده است. دماهای عملیات حرارتی این فولاد به صورت زیر است؛
- دمای آستنیته کردن: ۹۷۰°C(±۱۰C)
- دمای تمپر کردن: ۱۸۰°C(± ۱۰)
- مینیمم سختی پذیری: ۶۲HRC
کاربردهای فولاد spk-r
ابزارهای منگنه زنی و برش سنگین، پانچ ها، سنجاق ها در ادامه به بررسی عملیات حرارتی و تاثیر بر این فولاد را میخوانیم: نمونه های فولاد ۱٫۲۴۳۶ ابتدا در دمای ۹۲۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲۵ دقیقه نگه داشته شده، پس از اعمال کوئنچ بر روی نمونه ها، عملیات برودتی در دمای ۸۰- درجه سانتی گراد به مدت ۱۲ و ۱۸ ساعت اعمال شده است. نمونه های فولادی به مدت ۲ ساعت پس از عملیات برودتی تحت حرارت ۳۰۰ درجه سانتیگراد قرار گرفتند. عملیات حرارتی اعمال شده بر روی نمونه ها در شکل ۱ و جزئیات توالی عملیات حرارتی در جدول ۲ آورده شده است. برای آنالیز ریزساختاری، نمونه ها با استفاده از محلول موراکامی اچ شدند. تصاویر ریزساختار با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی مدل Quanta FEG 250 گرفته شد.